Türkiye otomotiv sektöründe önemli bir dönüşümün kapıları aralanıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı‘nın yürürlüğe koyduğu yeni yönetmelik, “Araç, Sistem, Aksam ve Ayrı Teknik Ünitelerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin İdari Şartlar Hakkında Yönetmelik” ile sektördeki denetim süreçlerine yepyeni bir boyut kazandırıyor. Bu kapsamlı düzenleme, hem sektör oyuncularını hem de tüketicileri yakından ilgilendiriyor. Peki, bu reform niteliğindeki yönetmelik tam olarak neleri değiştiriyor?
Yönetmeliğin Temel Amacı: Piyasa Gözetimi ve Denetimde Ortak Standartlar
Yeni yönetmeliğin en temel amacı, Türkiye otomotiv piyasasında araç, sistem, aksam ve teknik ünitelerin denetim süreçlerinde ortak ve şeffaf kriterler belirlemek. Bu sayede, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin daha etkin, tutarlı ve objektif bir şekilde yürütülmesi hedefleniyor. Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanan bu düzenleme, uluslararası standartlara uygun bir denetim altyapısı oluşturmayı amaçlıyor.
Kapsam: Hangi Araç ve Ürünler Denetlenecek?
Yönetmelik, kara yollarında kullanılan “M” (moped) ve “N” (yük taşıma araçları) kategorisindeki motorlu araçlar ile “O” kategorisindeki römorkları ve bunların sistem, aksam, ayrı teknik üniteleri, parça ve ekipmanlarını kapsıyor. Bu geniş kapsam, otomotiv sektöründeki ürün yelpazesinin büyük bir bölümünün denetim altına alınacağını gösteriyor.
Denetimde Yeni Kriterler: Nelere Dikkat Edilecek?
Yeni yönetmelik, piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşlarının denetim süreçlerinde dikkate alması gereken bir dizi yeni kriter belirliyor. Bu kriterlerden bazıları öne çıkanlar:
- Uygunluk Doğrulama Kontrollerinin Yeterliliği: Denetim kuruluşlarının yaptığı kontrollerin derinliği ve kapsamı değerlendirilecek.
- Denetim Sıklığı: Türkiye’de tescil edilen araç sayısı dikkate alınarak denetimlerin sıklığı belirlenecek.
- Marka ve Model Bazlı Tescil Verileri: İlk tescili yapılan araçların marka ve model bazındaki sayıları denetim planlamasında etkili olacak.
- Şikayet Verileri: Son üç yıl içinde araç marka ve modelleriyle ilgili doğrulanan tüketici şikayetleri denetim önceliklerini belirlemede kullanılacak.
Bu kriterler sayesinde, denetimler daha risk odaklı ve sektörel eğilimlere duyarlı hale gelecek.
Raporlama Standartları: Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Artıyor
Yönetmelik, piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşlarının hazırlayacağı raporlar için de standart formatlar belirliyor. Her yıl planlı denetimlere ilişkin gözden geçirme raporu ve iki yılda bir uygunluk doğrulama kontrolleri raporu hazırlanması zorunlu hale getiriliyor. Bu raporlar, denetim süreçlerinin şeffaflığını artırırken, sektör paydaşlarının ve kamuoyunun bilgiye erişimini kolaylaştıracak. Ayrıca, tarafların yönetmelik gerekliliklerini sağladığına dair bilgileri denetim kuruluşlarına sunması gerekecek.
Sektöre ve Tüketiciye Yansımaları: Kalite ve Güven Artışı
Yeni otomotiv denetim yönetmeliği, Türkiye otomotiv sektöründe kalite ve güven standartlarının yükseltilmesine önemli katkı sağlayacak. Daha etkin denetimler sayesinde, piyasaya arz edilen araçların ve ekipmanların güvenlik ve teknik düzenlemelere uygunluğu daha sıkı bir şekilde kontrol edilecek. Bu durum, tüketicilerin daha güvenli araçlara erişimini kolaylaştırırken, sektördeki rekabetin de adil ve şeffaf bir zeminde yürütülmesine katkı sağlayacak. Yönetmeliğin uzun vadede sektörün gelişimine ve tüketici memnuniyetine olumlu yansımaları bekleniyor.
