Türkiye hazır giyim sektöründe artan üretim maliyetleri, birçok firmanın rotasını yurt dışına çevirmesine neden oldu. Özellikle Mısır’a yapılan Türk yatırımlarında gözlemlenen hızlı artış, Türkiye’nin hazır giyim dış ticaret dengesinde önemli bir değişime yol açtı. 2022 yılı öncesine kadar Mısır ile hazır giyim ticaretinde 100 milyon doların üzerinde dış ticaret fazlası veren Türkiye, son yıllarda yaşanan yatırım akını ve Serbest Ticaret Anlaşması’nın (STA) etkisiyle bu avantajını kaybederek 200 milyon dolara yaklaşan bir dış ticaret açığıyla karşı karşıya kaldı.
Dış Ticaret Fazlasından Açığa Dönüş Hızlı Yaşandı
Verilere göre, 2021 yılında 118 milyon dolar olan Türkiye’nin Mısır’a hazır giyim dış ticaret fazlası, 2022’de 31 milyon dolara geriledi. Bu eğilim tersine dönerek 2023’te 136 milyon dolar, 2024’te ise 171 milyon dolar dış ticaret açığına dönüştü. Bu yılın sadece ocak ayında ise dış ticaret açığı 27 milyon dolar olarak gerçekleşti, bu da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 50’lik bir artışı işaret ediyor. Bu gelişmelerle birlikte Mısır, Çin’in ardından Türkiye’nin en fazla hazır giyim ithalatı yaptığı ikinci ülke konumuna yükselirken, Türkiye ise ABD’nin ardından Mısır’ın en çok ihracat yaptığı ikinci pazar haline geldi.
Mısır’ın Cazibesi: Düşük İşçilik ve Ticaret Anlaşmaları
Mısır’ın Türk yatırımcılar için cazip hale gelmesinde en önemli faktörlerden biri, Türkiye’ye kıyasla oldukça düşük olan işçilik maliyetleri. Son verilere göre Türkiye’de ortalama işçilik ücretleri bin doların üzerindeyken, Mısır’da bu rakam 200 dolar seviyelerinde seyrediyor. Bu durum, özellikle yüksek hacimli üretim yapmak isteyen firmalar için ciddi bir maliyet avantajı sunuyor. Ayrıca Mısır’ın Avrupa Birliği ve ABD ile yaptığı ticaret anlaşmaları da yatırımcılar için önemli fırsatlar yaratıyor. Örneğin, ABD ile yapılan QIZ (Qualified Industrial Zones) anlaşması, belirli oranda İsrail girdisi içeren tekstil ürünlerinin gümrüksüz olarak ABD’ye ihraç edilmesine olanak tanıyor. Avrupa Birliği ile olan Serbest Ticaret Anlaşması ise AB pazarına girişte önemli bir avantaj sağlıyor. Ham maddeye erişim konusunda da Mısır, özellikle pamuk üretimiyle güçlü bir konuma sahip. Ülkede halihazırda 200’den fazla Türk tekstil fabrikası faaliyet gösteriyor ve yaklaşık bin 700 Türk şirketi toplamda 3 milyar doları aşan yatırımlarıyla hem Mısır’ın iç piyasasını destekliyor hem de ihracat potansiyelini artırıyor. Mevcut verilere göre, Mısır’ın tekstil ve konfeksiyon ihracatının yaklaşık üçte biri Türk firmaları tarafından gerçekleştiriliyor. Mısır’da faaliyet gösteren büyük Türk hazır giyim şirketleri arasında Yeşim Grup, Tay Group, Eroğlu Giyim, Çalık Holding, LC Waikiki ve Diktaş gibi önemli oyuncular bulunuyor.
Sektör Temsilcisinden Değerlendirme: Açık Artarak Devam Edecek
TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, Türkiye ile Mısır arasındaki hazır giyim ticaretinde yaşanan bu dengesizliğin temel nedenlerinden birinin, Türkiye’deki yerli markaların talebi olduğunu belirtti. Fayat, iç piyasada rekabet edebilmek için fiyat baskısı hisseden birçok markanın, Türkiye’deki yüksek maliyetler nedeniyle siparişlerini Mısır’a yönlendirdiğini ifade etti. Fayat, “Ekonomi yönetiminin kura baskı uyguladığı, faiz ve enflasyonun yüksek olduğu ortamda ve bizim de masraflara yetişemediğimiz politikalar nedeniyle bu açık artarak devam edecek” öngörüsünde bulundu. Türkiye Giyim Sanayicileri tarafından yayınlanan bir rapora göre, Türkiye’deki yükselen üretim ve finansman maliyetleri nedeniyle Türkiye, Asya’daki rakiplerinden yüzde 61, Kuzey Afrika’dakilerden ise yüzde 46 daha pahalı hale geldi.
Gelecek Beklentisi: Talepte Yavaşlama Öngörülüyor
Şeref Fayat, Mısır’daki Türk yatırımları konusunda yılın ikinci yarısında bir yavaşlama beklediklerini dile getirdi. Mısır’da kapasite artırımının sancılarını yaşayan Avrupalı firmaların, Mısır’ın bu talebi karşılamakta zorlanabileceğini düşünmeye başladıklarını belirten Fayat, Türkiye’nin ihmal edildiği yönünde de değerlendirmeler yapıldığını aktardı. Fiyat tutturmakta zorlansalar da iş alabilmek için çaba gösterdiklerini ifade eden Fayat, sektörün yılın ikinci yarısında genel giderleri karşılayıp zarar etmeyeceğini öngördüğünü söyledi. Mısır’ın tekstil ve hazır giyim ihracatının 5 milyar dolar seviyesinde olduğunu, Türkiye’de ise bu rakamın 30 milyar dolar civarında olduğunu hatırlatan Fayat, Mısır’ın mevcut yoğun talebi karşılamakta zorlanacağını ve Türkiye’de finansman maliyetlerinin düşmesiyle birlikte Avrupa’dan gelen talebin artması durumunda Mısır’a olan talebin azalacağını öngördüğünü belirtti. Fayat, dış ticaret fazlasına geri dönülmese bile, Mısır‘a olan talebin azalacağı bir sürece girilebileceğini ifade etti.
